Geen geheim: mogelijkheden Wet bescherming bedrijfsgeheimen bij reorganisaties

Vanwege de coronacrisis zien veel organisaties zich genoodzaakt te reorganiseren. Ondernemingen willen voorkomen dat oud-werknemers tijdens die trajecten met waardevolle bedrijfsgeheimen aan de haal gaan. Vaak wordt met non-concurrentiebedingen of geheimhoudingsclausules in de arbeidsovereenkomst geprobeerd het weglekken van bedrijfsgeheimen te voorkomen. Maar wat geldt als je wil achterhalen of een concurrent inderdaad jouw bedrijfsgeheime informatie gebruikt? Of als je de producten die de concurrent met gebruikmaking van jouw bedrijfsgeheimen heeft vervaardigd zo snel mogelijk van de markt wil krijgen? In die gevallen kan de Wet bescherming bedrijfsgeheimen (WBB) mogelijk uitkomst bieden. Hierna zetten wij de mogelijkheden van de WBB uiteen.

Wet bescherming bedrijfsgeheimen

De WBB is een relatief nieuwe wet die in 2018 in werking is getreden. Het is de Nederlandse implementatie van de Europese Richtlijn (EU) 2016/943 van 8 juni 2016. De WBB is erop gericht kennis te beschermen waarvan bedrijven niet willen dat die openbaar wordt. Dit instrument is een aanvulling op rechten van intellectuele eigendom (zoals auteursrecht en octrooirecht), en contractuele afspraken over geheimhouding en non-concurrentie met bijvoorbeeld werknemers of andere bedrijven. De WBB beschermt kennis die:

• ‘geheim’ is, in de zin dat die kennis in kringen die zich gewoonlijk bezig houden met die informatie (bijvoorbeeld branchegenoten, technici, of specialisten) niet algemeen bekend is, of gemakkelijk te achterhalen;
• vanwege haar geheime karakter handelswaarde bezit;
• met redelijke maatregelen geheim wordt gehouden (bijvoorbeeld versleutelde digitale opslag of een beperkt aantal werknemers met toegang).

De WBB bevat geen limitatieve opsomming van (soorten) kennis die wordt aangemerkt als een bedrijfsgeheim. Zodra bepaalde kennis voldoet aan de drie hiervoor genoemde vereisten, kwalificeert het als een bedrijfsgeheim in de zin van de WBB. Een registratieplicht is er niet. Er zijn dan ook talloze voorbeelden van bedrijfsgeheimen: het kan gaan om klantgegevens, receptuur, afspraken met leveranciers of afnemers, blauwdrukken of een specifieke handelswijze. Bekende voorbeelden van bedrijfsgeheimen zijn de exacte receptuur van Coca Cola en de specifieke algoritmen van internetzoekmachines.

Op basis van de WBB kan een onderneming optreden tegen personen of partijen die haar bedrijfsgeheimen onrechtmatig verkrijgen, gebruiken of openbaar maken. Die onrechtmatigheid kan dan onder andere gelegen zijn in het feit dat onbevoegd toegang is verkregen tot documenten of materialen, of dat in strijd wordt gehandeld met de eerlijke handelspraktijken. Wanneer een persoon of partij zich daar schuldig aan maakt, kan de houder van een bedrijfsgeheim stappen ondernemen. De houder kan bijvoorbeeld een verbod op gebruikmaking van het bedrijfsgeheim vragen, producten die in de handel zijn gebracht terug laten roepen, of beslag leggen.

Mocht het tot een rechtszaak komen, dan biedt de WBB processuele waarborgen die erop gericht zijn om bedrijfsgeheimen niet via die procedure in de openbaarheid te laten komen. Zo kan de rechter de partijen tot geheimhouding verplichten (ook na afloop van de procedure), of de toegang tot vertrouwelijke documenten of de zitting beperken tot een bepaald aantal (specifieke) personen. Daarnaast kan de rechter vertrouwelijke informatie uit het vonnis weglakken, alvorens het vonnis openbaar te maken.

Deze waarborgen gelden ook voor inzageprocedures die volgen op een bewijsbeslag, waarmee je kan achterhalen of daadwerkelijk sprake is van onrechtmatig gebruik van bedrijfsgeheimen. Om inzage te krijgen in het beslagen bewijs moet je – kortgezegd – voldoende aannemelijk maken dat bedrijfsgeheimen onrechtmatig zijn verkregen of gebruikt.

 

WBB bij reorganisaties

Wanneer werknemers een onderneming verlaten, bijvoorbeeld na een reorganisatie, bestaat het risico dat er ongezien en onbedoeld geheime kennis weglekt naar een concurrent. In zo’n situatie kan de WBB mogelijk uitkomst bieden, naast of in aanvulling op bijvoorbeeld geheimhoudings- of non-concurrentiebedingen of een actie op basis van een onrechtmatige daad. De WBB speelt dus ook een rol als er helemaal geen geheimhoudings- of non-concurrentiebeding is overeengekomen.

De werking van de WBB is ten aanzien van (voormalig) werknemers niet onbeperkt. Het vrije verkeer of de mobiliteit van werknemers wordt namelijk niet beïnvloed door de WBB. Dit betekent dat een werknemer in beginsel wel naar een concurrent mag overstappen. Wanneer een voormalig werknemer echter bedrijfsgeheimen deelt met de nieuwe werkgever, kan de voormalig werkgever ingrijpen.

De WBB biedt hier een voordeel ten opzichte van het vorderen van nakoming van de contractuele verplichtingen – uit hoofde van een geheimhoudings- en/of concurrentiebeding – van de voormalig werknemer of een onrechtmatigedaadsactie. De WBB bevat op een bedrijfsgeheim toegespitste maatregelen die een houder ervan kan treffen, en bevat eigen procesrechtelijke regels. De WBB geeft de houder van het bedrijfsgeheim onder meer de mogelijkheid om de producten die met gebruikmaking van dat bedrijfsgeheim op de markt zijn gebracht terug te roepen, en er kan een verbod voor verder gebruik van het bedrijfsgeheim worden opgelegd. Daarnaast kunnen de volledige advocaatkosten (voor zover die redelijk en evenredig zijn) die worden gemaakt door de houder ter handhaving van het bedrijfsgeheim worden verhaald op de partij die op onrechtmatige wijze gebruik (heeft ge)maakt van het bedrijfsgeheim.

De precieze scheidslijn tussen bedrijfsgeheimen en toelaatbare voorkennis van een werknemer zal in een zaak over bedrijfsgeheimen niet altijd even makkelijk te trekken zijn. BINGH Advocaten adviseert bedrijven en ondernemers over het beschermen van hun intellectuele eigendommen en bedrijfsgeheimen, en staat hen bij in zaken omtrent de handhaving daarvan. Daarnaast ondersteunt BINGH Advocaten ondernemingen op het gebied van reorganisaties en overige arbeidsrechtelijke vraagstukken.

Voor meer informatie en bij vragen kunt u contact opnemen met:

Intellectuele eigendom en bedrijfsgeheimen	Arbeidsrecht
Lars Bakers	Saar van Waegeningh
Matthijs Schonewille	Anne Martine de Jong